Trí tuệ nhân tạo AI sẽ tiếp sức cho ngành giao thông vận tải (17/11/2023)
Ngành giao thông vận tải đã trải qua nhiều thay đổi trong những năm vừa qua. Để tạo ra những bước đột phá mang tính cách mạng, công nghệ là yếu tố không thể thiếu. Trí tuệ nhân tạo hiện đang là một trong những công nghệ được ứng dụng hiệu quả hàng đầu hiện nay.
Trí tuệ nhân tạo (AI) là một trong những giải pháp mà Chính phủ khuyến khích áp dụng trong xây dựng Chính phủ số nói chung và kiểm soát, phân luồng cũng như giám sát giao thông nói riêng. Một số thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM,… đã bước đầu triển khai các gói giải pháp ứng dụng AI trong lĩnh vực kiểm soát giao thông và thí điểm mô hình giao thông thông minh.
Hệ thống quản lý giao thông thông minh
Một trong những lĩnh vực mà AI có tác động đáng kể là quản lý giao thông đô thị. AI có thể giúp cải thiện quản lý giao thông đô thị theo nhiều cách. Hệ thống quản lý giao thông thông minh (ITMS) là một trong những ứng dụng AI giúp cải thiện an toàn giao thông.
Các công ty như Yunex Traffic (Mỹ) luôn đi đầu trong việc sử dụng ITMS để tăng cường an toàn giao thông. ITMS sử dụng dữ liệu thời gian thực để theo dõi giao thông, dự đoán tình trạng tắc nghẽn và tối ưu hóa luồng giao thông. Công nghệ này cho phép quản lý giao thông hiệu quả hơn, giảm nguy cơ tai nạn và cải thiện an toàn giao thông nói chung.
Công nghệ của Yunex có thể phát hiện người lái xe đi sai đường và kích hoạt các biển cảnh báo hoặc tín hiệu giao thông, ngăn ngừa nguy cơ va chạm. Công nghệ này đang tạo ra sự khác biệt thực sự trong việc giảm nguy cơ tai nạn và sự cố.
AI cũng có thể giúp tối ưu hóa tín hiệu giao thông để cải thiện lưu lượng giao thông và giảm tình trạng tắc nghẽn. Chẳng hạn, dữ liệu thời gian thực từ cảm biến và camera có thể điều chỉnh tín hiệu giao thông theo điều kiện và nhu cầu giao thông hiện tại. Ngoài ra, các mô hình dự đoán có thể giúp các nhà quy hoạch dự đoán mô hình giao thông và đưa ra quyết định chủ động để tránh tình trạng tắc nghẽn. Tại Mỹ, một số thành phố đã đưa vào sử dụng AI để điều khiển tín hiệu giao thông như Phoenix và Pittsburgh, đem lại kết quả rõ rệt.
Bãi đậu xe thông minh ứng dụng công nghệ AI có thể giúp lái xe tìm chỗ đỗ xe còn trống một cách nhanh chóng và thuận tiện. Ví dụ, ứng dụng đỗ xe thông minh có thể sử dụng dữ liệu từ cảm biến và camera để hiển thị cho người lái xe vị trí, tình trạng và phí đỗ xe gần điểm đến của họ. Hệ thống đỗ xe thông minh cũng sử dụng AI để tối ưu hóa việc phân bổ và định giá chỗ đỗ xe nhằm tăng doanh thu và hiệu quả. Một số ví dụ về giải pháp đỗ xe thông minh như ParkWhiz, Parkopedia và Parknav.
Tích hợp thông tin giao thông thời gian thực: Ứng dụng di động thông minh sử dụng AI để tự động cập nhật thông tin giao thông thời gian thực. Người dùng có thể nhận thông báo về tình hình giao thông, lựa chọn tuyến đường tốt nhất và tránh các điểm tắc nghẽn.
Tích hợp hệ thống định vị GPS và hướng dẫn lái xe: Các ứng dụng định vị GPS sử dụng AI để đề xuất lựa chọn đường đi tối ưu, cung cấp hướng dẫn lái xe dựa trên tình hình giao thông thời gian thực và thậm chí điều hướng tránh tắc nghẽn.
Xe tự hành và tự lái: AI đóng vai trò quan trọng trong phát triển và triển khai xe tự hành và tự lái. Các hệ thống AI được tích hợp vào xe để giúp họ nhận biết môi trường, tương tác với các yếu tố giao thông khác, và đảm bảo an toàn khi di chuyển.
Xe tự hành được hiểu là một dạng robot di chuyển tự động từ điểm này đến điểm khác theo những con đường đã được cài đặt trước. Chúng hoạt động bằng cách tích hợp các phương pháp khác nhau, nhưng cùng tuân theo cùng một nguyên tắc cơ bản để hoạt động.
Hai yếu tố quan trọng của xe tự hành là khả năng tự động và độ chính xác, được hỗ trợ bằng hệ thống cảm biến và nhận diện. Nhờ trí tuệ nhân tạo, xe tự hành có thể phân biệt được vật cản phía trước là người hay vật. Trong quá trình di chuyển, xe tự động nhận diện làn đường, cảnh vật, người đi đường.
Xe có khả năng xử lý nhanh trong từng tình huống khẩn cấp; tuân thủ tín hiệu giao thông; dừng đỗ khi thấy người qua đường; nhận diện các khúc cua;... Dữ liệu thu thập càng nhiều, khả năng nhận diện của xe càng cao.
Minh chứng của sự thành công với loại công nghệ này vào năm 2016, phát triển xe tự lái thuộc hãng Uber đã vận chuyển thành công 50.000 lon bia Budweisers bằng chiếc xe tự lái trên quãng đường dài 193 km. Theo dự đoán công ty tư vấn công nghệ thông tin Gartner, trong tương lai, những chiếc xe đó có thể kết nối với nhau thông qua Wifi để đưa ra những lộ trình vận tải tốt nhất
Dự đoán và phân tích tai nạn giao thông: AI có khả năng dự đoán những khu vực có nguy cơ cao xảy ra tai nạn giao thông dựa trên dữ liệu lịch sử và tình hình giao thông hiện tại. Điều này giúp cơ quan chức năng tăng cường kiểm soát và triển khai biện pháp an toàn.
Tối ưu hóa quy trình bảo trì và sửa chữa: Các doanh nghiệp vận tải sử dụng AI để dự đoán lịch trình bảo trì và sửa chữa xe cơ học. Điều này giúp họ duy trì độ tin cậy của các phương tiện và giảm thiểu thời gian ngừng hoạt động.
Quản lý hệ thống giao thông công cộng: AI được áp dụng trong quản lý giao thông công cộng, giúp cải thiện hiệu suất và tối ưu hóa lịch trình của các phương tiện công cộng như xe buýt và tàu điện ngầm.
Hệ thống giao thông thông minh (Intelligent Transport System – Giải pháp ITS) là công nghệ được sử dụng để giải quyết các vấn đề về giao thông đường bộ, trong đó bao gồm giám sát an ninh công cộng, cảnh báo tắc đường, phát hiện vi phạm giao thông, hệ thống đếm lưu lượng xe…
Hệ thống này đã được sử dụng ở nhiều nước phát triển trên thế giới và bước đầu đã áp dụng tại một số thành phố lớn ở Việt Nam như Hà Nội, TP.HCM, Bình Dương, Quảng Ninh…
Ứng phó với sự cố giao thông và khẩn cấp: AI có thể tự động phát hiện sự cố giao thông như tai nạn hoặc cháy nổ và cung cấp thông tin cho các cơ quan chức năng và người dùng, giúp họ đưa ra quyết định nhanh chóng và hiệu quả.
Tóm tại, có thể nói, nhờ vào những ứng dụng này, AI đang giúp giảm thiểu tắc nghẽn giao thông, tăng cường an toàn, và cải thiện hiệu suất trong lĩnh vực giao thông vận tải. Đây là một ví dụ rõ ràng về cách công nghệ có thể thay đổi cuộc sống của chúng ta và tạo ra một môi trường giao thông thông minh hơn.
Anh Đào tổng hợp