Bình Dương: Hoạt động Công nghiệp - Thương mại năm 2020 và chỉ tiêu thực hiện nhiệm vụ năm 2021 (20/12/2020)

Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu gặp nhiều khó khăn và thách thức do tác động của đại dịch COVID-19, nền kinh tế Việt Nam nói chung và Bình Dương nói riêng cũng chịu tác động tiêu cực đến mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội do đại dịch này gây ra. Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của Tỉnh ủy, UBND tỉnh và hoạt động tích cực của các cấp, các ngành cùng với địa phương trong công tác phòng chống dịch bệnh. Hơn nữa, tình hình dịch bệnh cơ bản được khống chế, sự lây lan dịch bệnh trong cộng đồng đã được kiểm soát chặt chẽ, thời gian áp dụng những biện pháp giãn cách xã hội ngắn hơn so với các quốc gia khác. Do đó, nhìn chung trong năm 2020, các hoạt động sản xuất công nghiệp, thương mại và dịch vụ của Bình Dương đã ghi nhận sự phục hồi nhanh so với dự kiến, kinh tế - xã hội của Tỉnh tiếp tục phát triển tích cực, toàn diện trên hầu hết các lĩnh vực đặc biệt là đảm bảo duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế tốt so với cùng kỳ. Qua báo cáo năm 2020 của Sở Công thương, có thể thấy một số kết quả nổi bật của ngành như sau:

Về phát triển công nghiệp và thương mại

Công nghiệp, tăng trưởng thấp so với cùng kỳ các năm trước. Tuy nhiên, các hoạt động sản xuất công nghiệp đã có phục hồi nhanh và đạt mức tăng trưởng tốt trong những tháng cuối năm. Chỉ số sản xuất công nghiệp năm 2020 (IIP) ước tăng 8,02% (năm 2019 tăng 9,86%, KH 2020 tăng 9,6%); Trong đó, khai khoáng khác giảm 17,77%; công nghiệp chế biến, chế tạo giảm 1,81%; sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước nóng, hơi nước và điều hòa không khí giảm 8,09%; cung cấp nước, hoạt động quản lý và xử lý nước thải, rác thải tăng 2,21%.

Thương mại - dịch vụ, diễn biến cung cầu các hàng hóa thiết yếu cơ bản của Tỉnh được duy trì ổn định (kể cả mặt hàng phục vụ phòng chống dịch như: khẩu trang, dung dịch sát khuẩn, găng tay y tế, đồ bảo hộ,...). Từ đầu năm đến nay, Bình Dương đã triển khai thực hiện hiệu quả chương trình bình ổn thị trường, dự trữ hàng hóa trong dịp Tết Nguyên đán 2020 và phòng, chống dịch Covid-19; đảm bảo đủ số lượng, chất lượng hàng hóa thiết yếu, không để xảy ra tình trạng khan hiếm hàng hóa, sốt giá. Tuy nhiên, do tâm lý lo sợ dịch bệnh và thực hiện chính sách giãn cách xã hội nên các hoạt động kinh doanh thương mại - dịch vụ như mua sắm tiêu dùng, du lịch, dịch vụ lưu trú, ăn uống và các dịch vụ khác đều giảm. Đến cuối năm 2020, nhiều hoạt động kinh doanh thương mại, dịch vụ đang dần phục hồi và tăng trưởng trở lại do người dân bớt lo ngại về dịch bệnh.

Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng ước đạt 252.889 tỷ đồng, tăng 12,3% (năm 2019 tăng 19,2%, KH 2020 tăng 19,9%). Giá cả hầu hết các nhóm hàng cơ bản ổn định, ước chỉ số giá tiêu dùng bình quân cả năm tăng 3,21%.

Trong năm 2020, thương mại xuất nhập khẩu ước đạt thặng dư thương mại gần 6 tỷ USD. Các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu của tỉnh đã có sự phục hồi tốt sau đại dịch Covid-19. Kim ngạch xuất khẩu năm 2020 ước 27 tỷ 443 triệu đô la Mỹ, tăng 8,5% so với cùng kỳ (năm 2019 tăng 15,6%, KH tăng 15%); kim ngạch nhập khẩu năm 2020 ước đạt 21 tỷ 456 triệu đô la Mỹ, tăng 7,5% so với cùng kỳ năm 2019.

Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của tỉnh vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng tốt so với cùng kỳ, trong đó: Kim ngạch xuất khẩu ngành dệt may năm 2020 ước đạt 2.823 triệu USD, tăng 4% so với cùng kỳ năm 2019; kim ngạch xuất khẩu ngành da giày ước đạt 2.181 triệu USD, tăng 1,1% so với cùng kỳ; Kim ngạch xuất khẩu ngành chế biến gỗ ước đạt mức tăng trưởng 14,1% so với cùng kỳ, tương đương 5,454 triệu USD; Kim ngạch xuất khẩu Máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện ước đạt mức tăng 27,3% so với cùng kỳ, tương đương 1.078 triệu USD.

Quản lý nhà nước trong lĩnh vực công nghiệp

Công tác hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp bị thiệt hại do dịch Covid-19 gây ra: Trong năm 2020, Sở đã tổ chức nhiều đoàn khảo sát tình hình sản xuất và kinh doanh của các Hiệp hội và doanh nghiệp nhằm chủ động theo dõi, tháo gỡ khó khăn vướng mắc của doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Đồng thời, phối hợp với các Sở, ban, ngành triển khai, hướng dẫn các thủ tục để tiếp cận các chính sách ưu đãi thuế, chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp và người lao động bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 theo chủ trương, chính sách của Nhà nước. Tham mưu UBND tỉnh xây dựng kế hoạch hỗ trợ vốn vay ưu đãi cho các doanh nghiệp sản xuất khẩu trang và dụng cụ y tế phục vụ phòng, chống dịch Covid-19. Phối hợp với Văn phòng Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước tổ chức mời Hiệp hội và doanh nghiệp tham dự các Hội nghị trực tuyến nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, phục hồi nền kinh tế. Phối hợp với Sở Ngoại vụ tổ chức Hội nghị tiếp xúc các hiệp hội trong nước và nước ngoài năm 2020. Tổ chức khảo sát nắm tình hình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, kịp thời tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các Sở, ban, ngành và các cơ quan, đơn vị có liên quan xem xét trả lời 20 nội dung kiến nghị của các doanh nghiệp.

Công tác hỗ trợ giá điện, giảm tiền điện cho các khách hàng sử dụng điện bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19: Bên cạnh việc đảm bảo cung cấp điện phục vụ phát triển kinh tế xã hội cũng như sinh hoạt của nhân dân, Công ty Điện lực Bình Dương đã rà soát hỗ trợ giảm giá điện, giảm tiền điện (trong 03 tháng: tháng 4,5,6) cho 485.253 khách hàng với tổng số tiền là 583,1 tỷ đồng (trước thuế VAT). Cụ thể:

-Về cụm công nghiệp (CCN):Tính đến nay, trên địa bàn tỉnh có 12 CCN với tổng diện tích 789,91 ha (CCN An Lập đang hoàn thiện cơ sở hạ tầng và CCN Phước Hòa đang hoàn thiện hồ sơ thành lập cụm). Hiện nay có 10 CCN đi vào hoạt động với diện tích 648,29 ha. Tỷ lệ lắp đầy bình quân của các CCN đi vào hoạt động khoảng 67,4%. Cụ thể: đã có 4 CCN đạt tỷ lệ lấp đầy 100% (gồm CCN: Bình Chuẩn, An Thạnh, Tân Đông Hiệp, Thành Phố Đẹp), 01 cụm đã lấp đầy 90% diện tích đất công nghiệp (CCN Thanh An).

- Về an toàn thực phẩm (ATTP): Tổ chức xác nhận kiến thức ATTP và thẩm định cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm cho các tổ chức, cá nhân theo quy định. Phối hợp Phòng Kinh tế các huyện, thị xã, thành phố và các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thực phẩm triển khai thực hiện Kế hoạch "Tháng hành động vì ATTP ngành Công Thương năm 2020”. Tham gia Đoàn kiểm tra liên ngành về hoạt động quảng cáo ATTP tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe trên địa bàn tỉnh. Thực hiện công tác kiểm tra, hậu kiểm ATTP thuộc phạm vi quản lý ngành Công Thương. Tham mưu UBND tỉnh sửa đổi bổ sung Quyết định 949/QĐ-UBND ngày 12/4/2018 của UBND tỉnh về ban hành quy định phân công trách nhiệm quản lý nhà nước về ATTP cho ngành Công Thương.

- An toàn, tiết kiệm điện: Thực hiện Dự án “Tuyên truyền vận động sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trên địa bàn thị xã Thuận An” (dự kiến thực hiện tháng 12/1020). Phối hợp tổ chức 03 lớp đào tạo chuyên ngành trong lĩnh vực quản lý năng lượng. Ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 07/5/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2020-2025 trên địa bàn tỉnh Bình Dương; Ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình Quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trên địa bàn tỉnh Bình Dương giai đoạn 2020 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030;

Lĩnh vực thương mại

Thực hiện chương trình bình ổn thị trường hàng hóa thiết yếu trong dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán năm 2020 và dự trữ hàng hóa thiết yếu ứng phó với dịch bệnh Covid-19; nhằm đảm bảo cung ứng các mặt hàng thiết yếu bình ổn thị trường phục vụ nhu cầu mua sắm của người dân ứng phó với dịch bệnh Covid-19, góp phần đảm bảo an sinh xã hội và ổn định tình hình kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh. Sở Công Thương tham mưu UBND tỉnh hỗ trợ doanh nghiệp, bình ổn thị trường... Qua đó, tình hình cung - cầu hàng hóa thiết yếu của tỉnh Bình Dương cơ bản ổn định, đảm bảo dự trữ đủ số lượng và chất lượng hàng hóa thiết yếu tại 11 siêu thị, 106 chợ và hơn 200 cửa hàng tiện ích, siêu thị mini.... phục vụ nhu cầu mua sắm của người tiêu dùng trên địa bàn tỉnh, không để xảy ra hiện tượng khan hiếm hàng, sốt giá.

Về công tác hội nhập kinh tế quốc tế, logistics, hoạt động mua bán hàng hóa của nhà đầu tư nước ngoài; quản lý cạnh tranh, chống bán phá giá, trợ cấp và tự vệ, bán hàng đa cấp

- Hội nhập kinh tế quốc tế: Tham mưu UBND tỉnh ban hành Kế hoạch thực hiện Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Châu Âu (EVFTA) trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Thẩm định hồ sơ công nhận doanh nghiệp xuất khẩu uy tín năm 2019 của tỉnh Bình Dương. Phối hợp với Bộ Công Thương mời các doanh nghiệp tham dự Hội nghị trực tuyến về “Triển khai Kế hoạch thực hiện Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA). Phối hợp tổ chức Tọa đàm “Khai thác công nghệ số nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh xuất khẩu của doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ - Trung”.

- Dịch vụ Logistics: Thực hiện báo cáo về tình hình triển khai phát triển hệ thống trung tâm logistics trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Tham gia thẩm định các dự án đầu tư trong ngành dịch vụ logistics trên địa bàn tỉnh. Báo cáo UBND tỉnh tình hình triển khai phát triển hệ thống trung tâm logistics trên địa bàn.

- Quản lý cạnh tranh, chống bán phá giá, trợ cấp và tự vệ: Phối hợp với Cục Quản lý Cạnh tranh - Bộ Công Thương xử lý vụ việc Hoa Kỳ điều tra chống trợ cấp lốp xe và vụ việc Úc điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với thép mạ hợp kim nhôm kẽm của Việt Nam.

- Bán hàng đa cấp: Tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định và Quy chế phối hợp giữa các cơ quan liên quan tại địa phương trong công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp trên địa bàn tỉnh. Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 18 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bán hàng đa cấp (trong đó, 14 doanh nghiệp đã đăng ký theo Nghị định số 40/2018/NĐ-CP ngày 12/3/2018 của Chính phủ) và 3 doanh nghiệp đã tạm ngừng và chấm dứt hoạt động.

- Công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng: thẩm định hồ sơ ký hợp đồng theo mẫu của 05 doanh nghiệp; tham dự Đại hội Đại biểu Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tỉnh Bình Dương lần thứ IV nhiệm kỳ (2020-2025).

Về Thương mại điện tử, xây dựng kinh phí cho kế hoạch xây dựng Sàn Thương mại Điện tử năm 2021 và giai đoạn năm 2021-2025. Thực hiện vận động doanh nghiệp tham gia Sàn Thương mại điện tử. Hoàn thành hồ sơ nghiệm thu cung cấp thông tin hàng hóa, thị trường trong nước và nước ngoài.

Công tác Khuyến công và Phát triển công nghiệp

Chương trình khuyến công: Thực hiện theo Chương trình xúc tiến Đầu tư, Thương mại và phát triển công nghiệp tỉnh Bình Dương năm 2020, Sở đã xây dựng kế hoạch và triển khai hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện 14 đề án khuyến công với kinh phí thực hiện là 3.354 triệu đồng (vốn đối ứng của cơ sở công nghiệp nông thôn (CNNT) là 4.100 triệu đồng). Cụ thể như sau:

- Về nâng cao năng lực quản lý và tổ chức thực hiện hoạt động khuyến công: tổ chức 02 lớp Tập huấn chính sách khuyến công trên địa bàn huyện Dầu Tiếng và huyện Bàu Bàng cho 160 học viên là cán bộ phụ trách công tác khuyến công tại các xã, phường, thị trấn và các cơ sở công nghiệp nông thôn trên địa bàn huyện Bàu Bàng, thị xã Tân Uyên.

- Về hỗ trợ xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật; chuyển giao công nghệ và ứng dụng máy móc tiên tiến, tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất công nghiệp-tiểu thủ công nghiệp; xây dựng các mô hình thí điểm về áp dụng sản xuất sạch hơn: phê duyệt kinh phí hỗ trợ cho 06 cơ sở CNNT. Kinh phí đề nghị phê duyệt thực hiện 1.774 triệu đồng, trong đó vốn đối ứng của các cơ sở CNNT là 4.100 triệu đồng. Hỗ trợ xây dựng 01 mô hình trình diễn kỹ thuật sản xuất khẩu trang y tế (1 tỷ đồng) và 4 cơ sở đầu tư ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến vào sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp (1,2 tỷ đồng).

- Công tác phát triển sản phẩm CNNT tiêu biểu: Tổ chức bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu tỉnh Bình Dương năm 2020: Tham mưu công tác tổ chức bình chọn và tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định công nhận 27 sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp tỉnh. Gửi 27 sản phẩm tham dự bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp Khu vực. Kết quả tham gia bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp Khu vực tại Vĩnh Long: kết quả có 13/27 sản phẩm tham gia của tỉnh Bình Dương được công nhận sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp Khu vực.

Công tác Tiết kiệm năng lượng và Sản xuất sạch hơn, Tổ chức khảo sát, hỗ trợ cho 07 doanh nghiệp thực hiện Kiểm toán năng lượng và phân tích số liệu, viết báo cáo Kiểm toán năng lượng. Tổng kinh phí ký kết thực hiện là 603,5 triệu đồng/400 triệu đồng (đạt 150,88% so với kế hoạch đề ra trong năm); phối hợp đánh giá tổng thể sản xuất sạch hơn cho 02 doanh nghiệp và đánh giá nhanh sản xuất sạch hơn cho 04 doanh nghiệp với kinh phí thực hiện theo kế hoạch là 503,6 triệu đồng. Phối hợp Báo, Đài Phát thanh - Truyền hình Bình Dương thực hiện 01 phóng sự, 06 bài tuyên truyền về Sản xuất sạch hơn năm 2020; tổ chức Khóa đào tạo Quản lý năng lượng tỉnh Bình Dương năm 2020 cho 33 cán bộ thuộc Cơ sở Sử dụng năng lượng trọng điểm trên địa bàn tỉnh Bình Dương và tỉnh Bình Phước...

Năm 2020, Ban chỉ đạo 389 Bình Dương đã tập trung, bám sát và thực hiện có hiệu quả các nội dung chỉ đạo của của Ban chỉ đạo 389 quốc gia, Bộ Công Thương và UBND tỉnh trong việc phòng chống dịch bênh Covid-19 gây ra và các kế hoạch chuyên đề trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và đảm bảo an toàn thực phẩm trước, trong và sau Tết Nguyên Đán năm 2020 trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Ngoài ra, Cục Quản lý thị trường Bình Dương đã chỉ đạo các Đội Quản lý thị trường cấp huyện, tăng cường công tác quản lý địa bàn nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi lợi dụng tình hình khan hiếm hàng hóa và các sản phẩm y tế phòng chống dịch bệnh (khẩu trang y tế, dung dịch sát khuẩn) trên thị trường để mua vét, mua gom hàng hóa hoặc lợi dụng dịch bệnh để định giá bán hàng hóa bất hợp lý. Kết quả, trong năm 2020, Cục QLTT tỉnh Bình Dương đã kiểm tra đã kiểm tra 770 vụ, phát hiện 419 vụ vị phạm, thu nộp ngân sách 7,8 tỷ đồng; chủ yếu là các vi phạm về tàng trữ hàng cấm, buôn lậu, vi phạm về niêm yết giá.

Định hướng trong năm 2021, dự báo nền kinh tế toàn cầu tiếp tục chịu ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, khó có khả năng phục hồi hoàn toàn. Bên cạnh đó, xu hướng chủ nghĩa bảo hộ, chiến tranh biên giới, chiến tranh thương mại Mỹ - Trung sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường. Do đó, kinh tế Việt Nam nói chung và tỉnh Bình Dương nói riêng sẽ tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Trên cơ sở đánh giá kết quả đạt được trong năm 2020 và những nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để thực hiện thắng lợi các mục tiêu đề ra tại Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bình Dương lần thứ 11, nhiệm kỳ 2020 – 2025, Sở Công thương phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu được giao của ngành đạt kế hoạch đề ra: Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 9,2% so cùng kỳ; Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 16% so cùng kỳ; Kim ngạch xuất khẩu tăng 12% so cùng kỳ và kim ngạch nhập khẩu tăng 13% so cùng kỳ.